Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde geçmiş ve bugün yaşanmaktadır. Yaklaşık 100 yıl önce Ermeniler Osmanlı kuvvetleri tarafından öldürülürken; Türkiye, aylar önce sona eren kısa bir savaşta Azerbaycan'ın Ermenistan'ı yenmesine yardım etti. On yıllardır iki komşu arasındaki sınırlar kapalıydı, ancak geçen Aralık ayında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türk-Ermeni ilişkilerinde "yeni bir dönem" için umudunu dile getirdi. Ancak Bakü'de Ermenistan'a karşı kazanılan zaferi kutlamak için düzenlenen askeri geçit töreni bu amaca hizmet etmedi. Azerbaycan güçleri, Türk silahlarını kullanarak, Ermenilerin kontrolünde olan nüfuslu bir bölge olan Dağlık Karabağ'ın bazı kısımlarını ve Ermenistan'ın otuz yıldır işgal ettiği komşu bölgeleri geri aldı.
Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in önünden geçen ordu birlikleri ve Ermeni tanklarının enkazı ve onları bombalayan Türk insansız hava araçları sergilendi. Erdoğan, Ermenistan'ın yenilgisinden ders almış olabileceğini ima etti ve daha sonra Türkiye'nin Ermenistan ile sınırlarını açabileceğini duyurdu. Böyle bir şey olmadı. Tersine, 24 Nisan'da ABD Başkanı Joe Biden 1915-1917'de Osmanlı güçleri tarafından bir milyondan fazla Ermeninin öldürülmesinin ve tehcir edilmesinin soykırımla eşdeğer olduğunu resmen açıkladığında gerilim yeniden arttı.
Öfkeli Ankara
Tarihçilerin çoğu Biden ile aynı fikirde, ancak geçmiş ABD başkanları, cinayetlerin yaygın veya sistematik olduğunu şiddetle reddeden Ankara'yı kızdırmaktan kaçınmak için bunu söylemekten kaçındılar. Türk Dışişleri Bakanlığı, Biden'in açıklamasını "tarihin kaba bir çarpıtması" olarak nitelendirdi. Türkiye'nin Amerika ile ilişkileri fazla zarar görmeyebilir. Para birimi tehlikede olan Türkiye, NATO müttefiki ile başka bir krizi kaldıramaz. Ancak Türk yetkililer, ülkelerinin Ermenistan ile uzlaşma teklifinin uzun sürmeyebileceğini belirtiyor. Erdoğan'ın danışmanı Elnur Sivik, Dağlık Karabağ savaşının sona ermesinin uzlaşmanın önündeki engelleri kaldırdığını söylüyor. (Türkiye, Azerbaycan'ın toprak taleplerini destekledi ve şimdi onu biraz istikrarlı görüyor.) Yine de şöyle diyor: "Ermeniler Türkiye'ye düşman olmaya ve Amerikalıları soykırımı tanımaya zorlamaya devam ederse, bunun bir faydası olmayacak."
No comments:
Post a Comment